Gıda Bankacılığı

Gıda bankacılığı üretim fazlası olup bağışlanan her türlü gıda, temizlik, market ve tekstil ürünlerini tedarik edip uygun şartlarda muhafaza ederek firmaların bağışladığı ürünleri kurumlar aracılığıyla ihtiyaç sahibi kişilere ulaştıran, bağışçılar ile vatandaşlar arasında köprü vazifesi gören bir sistemdir.

Gıda Bankacılığının vergisel teşvik boyutu zaman içerisinde gelişmiş ve çeşitli değişikliklere uğramıştır. Yapılan değişiklikler şu şekildedir;

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 40 ve 89 uncu maddelerinde yapılan değişiklikler ile, fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda maddelerinin maliyet bedelinin vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi imkânı sağlanmıştır. Önceden sadece gıda iken 5281 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle gıda yanında temizlik, giyim ve yakacak maddeleri de kapsam içerisine alınmıştır.

25.12.2003 Tarih ve 5035 sayılı gıda bankacılığını düzenleyen yasasın 14 maddesinde “fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda maddelerinin maliyet bedelinin tamamı, yıllık beyanname ile bildirilen gelirden indirilir.” İbaresi yer almaktadır.

Buna göre, Gıda Bankacılığı kapsamında gıda, temizlik, giyim ve yakacak maddesi bağışlayan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bağışa konu malların maliyet bedellerini vergiye tabi kazancın tespitinde gider olarak göz önünde bulundurabileceklerdir.

Ayrıca, gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan malların maliyet bedellerinin tamamı, yıllık beyanname ile bildirilen gelirden indirilebilmektedir.

Konu ile ilgili düzenleme 21/03/2004 tarih ve 251 nolu gelirler vergisi genel tebliğinde yayınlanmıştır.

3. Katma Değer Vergisi Kanununun 17 inci maddesine göre, gıda bankacılığı faaliyetinde bulanan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyim ve yakacak maddelerinin tesliminde katma değer vergisi hesaplanmayacaktır. Gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar 3065 sayılı Kanunun 17/2-b maddesine göre katma değer vergisinden müstesnadır. 3. Katma Değer Vergisi Kanununun 17 inci maddesine göre, gıda bankacılığı faaliyetinde bulanan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyim ve yakacak maddelerinin tesliminde katma değer vergisi hesaplanmayacaktır. Gıda bankacılığı kapsamında yapılan bağışlar 3065 sayılı Kanunun 17/2-b maddesine göre katma değer vergisinden müstesnadır.

ÖNEMLİ UYARI : Gıda bankacılığı organizasyonu ile ilgili yasal düzenlemeler yapılmadan önce işletmeler bağışta bulunmak istediği zaman bağış miktarı gelirinin % 5 ini geçmemesi koşuluyla bağış yapabileceği ifade edilmekteydi. Ancak gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağışlarda gelirinin % 5 lik kısımı kaldırılmış, istendiği takdirde daha fazla bağış yapabileceği belirtilmiştir. Ayrıca yasanın getirdiği avantajlardan birisi de işletme bağışta bulunduğu yıl zarar ederse yaptığı bağışı bir sonraki yıl yapacağı kardan da düşebilme yetkisi verilmiştir.

Gıda Bankacılığı ile İlgili Yasal Dayanaklar

27/05/2004 tarih ve 5179 sayılı kanun

30.12.2004 tarih ve 5281 sayılı kanun

25/12/2003 tarih ve 5035 sayılı Kanun

3065 sayılı Kanunun 17/2-b maddesi

21/03/2004 tarih ve 251 nolu gelirler vergisi genel tebliği

Sosyal Market Projesi, Gıda Bankacılığı sisteminden yararlanarak ortaya çıkmış ürünlerin bu sisteme göre bağışlanmasını sağlamış, üretici, imalatçı, perakendeci v.b. gerçek ve tüzel kişileri bu sisteme katılmaya teşvik etmiş ancak hizmetin sunulması aşamasında yenilikçi, şeffaf bir model benimsemiştir.